กิจกรรมวัฒนธรรมในขอบเขตชุมชนเผ่าบานามักจะจัดที่บ้านโรง(internet) |
นาย ดิน ปลี จากอำเภอ เกอบาง จังหวัด ยาลาย กล่าวว่า ชุมชนเผ่าบานา มีพิธีกรรมขอบคุณสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ประทานพรให้พวกเขาทำงานได้สมหวัง เมื่องานที่ขอนั้นเสร็จสมบูรณ์พวกเขาจะจัดพิธีขอบคุณภายในครอบครัว ตามธรรมเนียมแล้ว พิธีขอบคุณสิ่งศักดิ์สิทธิ์ของชาวบานาจะจัดขึ้นสองแบบคือจัดแบบชุมชนที่มีส่วนร่วมของทั้งหมู่บ้านหรือในระดับครอบครัว การจัดพิธีกรรมนี้ค่อนข้างง่าย เพียงแค่เตรียมของเซ่นไหว้ที่มีเหล้าและผลไม้ ถ้ามีไก่หรือหมูก็จะดีแต่ก็ไม่จำเป็น นาย ดิน ปลี กล่าวว่า "การขอพรนั้นก็มักจะปฏิบัติเมื่อมีใครต้องไปทำงานไกลบ้าน เมื่อพวกเขาทำเสร็จลุล่วงแล้วกลับบ้านก็จะไปขอบคุณสิ่งศักดิ์สิทธิ์เนื่องจากได้ปกป้องเขาและประทานพรให้การทำงานประสบความสำเร็จ"
ในระดับชุมชน พิธีขอบคุณของชาวบานาจะมีขนาดใหญ่ขึ้นด้วยการมีส่วนร่วมของทุกครอบครัวและประชาชนในหมู่บ้าน เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับวันงาน ก่อนหน้านั้นประมาณหนึ่งเดือนทุกคนในหมู่บ้านได้ประชุมหารือและแบ่งงาน เช่นงานหนักๆอย่างการทำความสะอาดและซ่อมแซมบ้านโรงรวมถึงการเตรียมเครื่องเซ่นไหว้ เช่น ไก่ หมู ล้วนเป็นหน้าที่ของผู้ชาย ส่วนผู้หญิงรับหน้าที่เตรียมอาหารเพื่อถวายแด่สิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลาย เกี่ยวกับวันจัดพิธี ผู้ใหญ่บ้านจะหารือกับทุกครัวเรือนและบุคคลที่มีบทบาทสำคัญเพื่อกำหนดวันที่เหมาะสม "สำหรับการจัดพิธีขอบคุณ เราต้องปรึกษาหารือเพื่อตกลงกับชาวบ้านเพื่อกำหนดวันที่มีฤกษ์ดี ซึ่งต้องเลือกวันเวลาที่เหมาะสมและสะดวกที่สุดเพื่อให้ชาวบ้านสามารถเข้าร่วมได้ เมื่อมีงานพวกเขาจะได้จัดเวลาแบ่งงานเพื่ออยู่บ้านเพื่อพบปะสังสรรค์กัน"
ควายเป็นเครื่องเซ่นไหว้สำคัญในงาน(internet) |
ในการประชุมหารือ ชาวบ้านก็ให้ความสนใจเป็นพิเศษต่อเรื่องการเตรียมเครื่องเซ่นไหว้เทพเจ้าตามธรรมเนียมทุกปี ซึ่งจะเป็นไก่ หมู หรือแพะ แต่ถ้าหากก่อนหน้านี้หมู่บ้านได้จัดพิธีขอพรเพื่อชีวิตที่สงบสุขแล้ว ก็จะรออีกสักระยะหนึ่งเพื่อจัดพิธีขอบคุณต่อ โดยเครื่องบูชาที่สำคัญที่สุดคือถวายควาย นอกจากนั้นแต่ละครอบครัวจะสมทบสิ่งของอื่นๆเท่าที่มี เมื่อผู้ใหญ่บ้านและครอบครัวต่างๆตกลงกันเรียบร้อยก็จะแบ่งงานกันและเตรียมสิ่งของเพื่อนำมารวมกันที่บ้านโรง
ชาวบานาจะจัดงานขอบคุณเทพเจ้าในเดือนธันวาคมของทุกปี เมื่อการทำไร่ทำนาเสร็จเรียบร้อย ข้าวและข้าวโพดก็ได้รับการจัดเก็บอย่างดี ในช่วงเช้าของวันจัดงานผู้ใหญ่บ้านในนามของหมู่บ้านและประชาชนเริ่มทำการสวดมนต์เชิญ "หย่าง" เข้าร่วมพิธี นาย ดินห์ติงห์ อำเภอ เกอบาง จังหวัด ยาลาย เผยว่า"พิธีขอบคุณสิ่งศักดิ์สิทธิ์นั้นเป็นการปฏิบัติเพื่อแสดงความขอบคุณ "หย่าง"หรือเทพเจ้าเบื้องบนที่ปกป้องหมู่บ้านในปีที่ผ่านมา คุ้มครองให้ชาวบ้านคลาดแคล้วจากโรคภัยไข้เจ็บ ชีวิตพบแต่สิ่งที่ดี ดังนั้นในหมู่บ้านใครป่วยใครเจ็บหรือมีเรื่องสำคัญก็จัดพิธีเซ่นไหว้ "หย่าง" "
พิธีขอบคุณเทพเจ้าและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายของชาวบานามีขึ้นในช่วงเช้าโดยใช้เวลาดำเนินพิธีกรรมประมาณ1 ชั่วโมง ท่ามกลางเสียงกลองเสียงฆ้องที่ดังกังวานไปทั่ว เพราะชาวบ้านเชื่อว่า มีเเต่ต้นเสาตุงและเสียงฆ้องที่สามารถอัญเชิญเทพเจ้าลงมาร่วมงานได้ เป็นช่องทางให้ผู้คนเชื่อมต่อกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์เพื่อส่งความปรารถนาเกี่ยวกับชีวิตที่สันติสุขและนำความเจริญมาสู่หมู่บ้าน./.