พิธีกรรมต่างๆในชีวิตสังคมของชนเผ่าเอเด

Lan Anh/VOV5
Chia sẻ
(VOVworld)-ชนเผ่าเอเดมีความเชื่อเฉพาะเกี่ยวกับวัฏสงสารดังนั้นชีวิตมนุษย์ตั้งแต่ช่วงเกิดจนถึงตอนเสียชีวิตต้องผ่านพิธีกรรมต่างๆเพื่อเป็นการรายงานต่อบรรพบุรุษและเทพเจ้าเกี่ยวกับชีวิตและการเติบโตพัฒนาของทุกคน   


(VOVworld)-ชนเผ่าเอเดมีความเชื่อเฉพาะเกี่ยวกับวัฏสงสารดังนั้นชีวิตมนุษย์ตั้งแต่ช่วงเกิดจนถึงตอนเสียชีวิตต้องผ่านพิธีกรรมต่างๆเพื่อเป็นการรายงานต่อบรรพบุรุษและเทพเจ้าเกี่ยวกับชีวิตและการเติบโตพัฒนาของทุกคน   

 พิธีกรรมต่างๆในชีวิตสังคมของชนเผ่าเอเด - ảnh 1
สุสานของชาวเอเด

ชาวเอเดไม่มีประเพณีบูชาบรรพบุรุษ หากในครอบครัวมีผู้เสียชีวิตครบ1-3ปีก็จะจัดพิธี บ๋อหมา ซึ่งเป็นงานศพใหญ่เพื่อส่งดวงวิญญาณของผู้ตายไปสู่สุขคติ ศ.โงดึ๊กถิง สมาชิกสภามรดกแห่งชาติเผยว่า“ชาวเอเดเชื่อว่า หากยังไม่ได้จัดพิธีบ๋อหมาดวงวิญญาณของผู้ตายจะยังคงวนเวียนอยู่กับครอบครัวและหมู่บ้าน  ทุกวันต้องเอาข้าวไปให้รวมทั้งสนทนากับดวงวิญญาณที่สุสานผ่านกระบอกไม้ไผ่ที่เชื่อมต่อกับโรงศพใต้ดิน แต่หลังการจัดพิธีก็ถือว่ายุติความสัมพันธ์ระหว่างผู้ที่เสียชีวิตและครอบครัวเพื่อให้วิญญาณได้ไปสู่สุขคติ”
การจัดพิธีบ๋อหมาต้องเตรียมข้าว เนื้อ เหล้าและเครื่องเซ่นไหว้ที่จำเป็นต่างๆให้ครบแล้วแจ้งให้ญาติพี่น้องและชาวบ้านในหมู่บ้านมาร่วมพิธี ก่อนหน้านั้นหนึ่งเดือนยังต้องเตรียมสร้างบ้านให้แก่ผู้ตายพร้อมรูปแกะสลักไม้ไว้ประดับโดยรอบบ้าน ดังนั้นจะเห็นว่าสุสานของชาวเอเดจะมีหลังคาล้อมรอบด้วยรั้วไม้ที่มีการตั้งรูปแกะสลักไม้หรือเขาควาย ในการทำพิธีจะมีการจัดสิ่งของเซ่นไหว้ต่างๆรวมทั้งการแบ่งสมบัติและการแสดงดนตรี โดยตามความเชื่อของชาวเอเด ผู้ที่มีชีวิตได้แบ่งทรัพย์สมบัติ ถึงตอนเสียชีวิตก็ได้แบ่งด้วยเช่นกันแต่การแบ่งจะจัดทำเป็นพิธีกรรมเท่านั้นและหลังจากเสร็จสิ้นพิธี บ๋อหมา ก็ถือว่าได้ปฏิบัติหน้าที่ต่อผู้ตายอย่างสมบูรณ์แล้ว ดวงวิญญาณก็สามารถไปเกิดใหม่ได้
ด้านพิธีตั้งชื่อให้แก่ทารกของชาวเอเดก็ถูกจัดขึ้นในบรรยากาศที่ศักดิ์สิทธิ์โดยหลังจากที่เด็กเกิดมาได้ประมาณ3วันครอบครัวเด็กต้องจัดพิธีตั้งชื่อเพื่อรายงานต่อบรรพชนว่ามีสมาชิกใหม่ในครอบครัวและวงตระกูล ศ.โงดึ๊กถิงกล่าวว่า“ชาวเอเดเชื่อว่า ดวงวิญญาณผู้ตายเมื่อเกิดใหม่จะอยู่ในลักษณะของน้ำค้างดังนั้นในการเดินทางทุกคนจะเลี่ยงแตะกับใบไม้ที่มีน้ำค้าง เมื่อจัดพิธีตั้งชื่อจะมีการเด็ดใบไม้นั้นวางไว้ด้านหน้าของเด็กเพื่อให้ดวงวิญญาณของบรรพบุรุษกลับมาเกิดใหม่ในร่างของทารกคนนี้พร้อมทั้งมีการอ่านชื่อต่างๆหากเห็นสัญญาณจากทารกตรงกับชื่อไหนก็เอาชื่อนั้นมาตั้งให้เด็ก”

 พิธีกรรมต่างๆในชีวิตสังคมของชนเผ่าเอเด - ảnh 2
พิธีเซ่นไหว้เทพแห่งท่าน้ำของชาวเอเด
พิธีตั้งชื่อจัดขึ้นภายในครอบครัวไม่มีการระบำรำฟ้อนและตีฆ้อง เครื่องเซ่นต้องมีเหล้า ไก่ตัวผู้ มะเขือขม ใบฝรั่งป่าและถ้วยทองแดง หากเป็นเด็กชายต้องมีมีดปลอก สิ่วและสว่านมือบิด หลังจากได้ตั้งชื่อเสร็จหมอผีก็ให้เด็กทานตับไก่ ใช้ใบฝรั่งทาน้ำค้างบนริมฝีปากเพื่อขอพรให้เด็กเมื่อเติบโตมีจิตใจมั่นคงกล้าหาญไม่ย้อท้อ ต่อจากพิธีตั้งชื่อเมื่อเด็กโตเป็นหนุ่มเป็นสาวก็จะจัดพิธีอีกครั้ง ศ.ลิวหุ่ง รองผู้อำนวยการพิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์เวียดนามเผยว่า“ในชีวิตของคนเอเดต้องผ่านการจัดพิธีกรรมด้านความเลื่อมไสหลายครั้ง และผ่านแต่ละพิธีบทบาทสถานะของแต่ละคนจะได้รับการยืนยันในสังคมชาวเอเดมากขึ้น ในการจัดพิธีกรรมแต่ละช่วงก็จะมีการเพิ่มจำนวนสิ่งของที่ใช้เซ่นไหว้เช่นจากสุกร1ตัวเพิ่มเป็น3ตัวหรือเปลี่ยนมาเป็นวัวควาย จำนวนไหเหล้าก็มากกว่าครั้งก่อน โดยต้องเชิญชาวบ้านมาเป็นพยานในพิธีเพื่อเป็นการยืนยันว่าคนนี้ได้รับการยอมรับจากทั้งชุมชน” ปัจจุบันนี้ นอกจากพิธีบ๋อหมาและพิธีตั้งชื่อที่ชาวเอเดยังคงสืบทอดมาตราบทุกวันนี้แล้ว ชาวเอเดยังพยายามฟื้นฟูงานเทศกาลเซ่นไหว้เทพแห่งท่าน้ำและพิธีผูกมิตรเป็นพี่น้องกัน ซึ่งนับเป็นพิธีกรรมด้านความเลื่อมไสตามประเพณีที่มีความหมายสำคัญและขาดมิได้ในคลังวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ของชนเผ่าเอเดในเวียดนาม./.

Komentar