 พิธี ตั่งเกิ๋ว สำหรับว่าที่เจ้าสาว(baovanhoa) |
ตามประเพณี เมื่อสาวเผ่าไทดำแต่งงาน พิธีแรกที่ต้องทำคือ “ตั่งเกิ๋ว” ก่อนเปิดตัวเจ้าสาวต่อหน้าญาติพี่น้องในครอบครัว โดยหลังจากทั้งสองฝ่ายได้ตกลงกันเลือกวันเวลาเพื่อจัดงานแต่งงานเรียบร้อยแล้ว ฝ่ายชายจะส่งผู้หญิง2คนซึ่งเป็นญาติในครอบครัวเป็นตัวแทนมาร่วมพิธี “ตั่งเกิ๋ว” ให้แก่ว่าที่เจ้าสาว โดยผู้หญิงทั้งสองคนนี้จะต้องเป็นคนที่มีครอบครัวสมบูรณ์ มีความสุข มีความรู้เรื่องวัฒนธรรมประเพณีและพูดจาดีมีเสน่ห์เพราะพวกเขาคือผู้ที่ทำการเกล้ามวยผมให้ว่าที่เจ้าสาวพร้อมสอนให้รู้จักสิ่งที่จำเป็นต่างๆก่อนปฏิบัติหน้าที่เป็นแม่ศรีเรือนใหม่ที่บ้านสามี นาง ต่องถิซอง อายุกว่า80 อาศัยที่หมู่บ้านหม่อง ต.ฮัวลา จังหวัดเซินลาเผยว่า เขาได้เป็นตัวแทนฝ่ายชายไปทำพิธี “ตั่งเกิ๋ว” ให้แก่หลานมาแล้วกี่รอบก็ไม่รู้แต่สิ่งที่ควรสอนให้เจ้าสาวได้รับทราบก่อนไปอยู่ที่บ้านสามีจะไม่มีวันลืมเลือน
“วันนี้เป็นวันที่มีฤกษ์งามยามดี ฝ่ายชายไม่มีคำตำหนิติติงเราเรื่องอะไรและได้รับเรามาเป็นลูกในครอบครัว เราต้องหวีผมด้วยหวีเขาควายในพิธี “ตั่งเกิ๋ว” และนับตั้งแต่นี้เป็นต้นไปต้องรู้จักรักเดียวใจเดียว ต้องเชื่อฟังสามี ทำตัวเรียบร้อย รักกันจนชั่วนิรันดร์”
 การเกล้ามวยผมเป็นสัญลักษณ์บอกให้รู้ว่าหญิงคนนี้มีครอบครัวแล้ว |
สำหรับสิ่งของที่ฝ่ายชายต้องเตรียมสำหรับพิธีนี้คือ มวยผมปลอมขนาดเท่ากำมือ 2อัน ซึ่งทำจากเส้นผมของสตรีในบ้านฝ่ายชายที่สะสมกันมานานดังนั้นถ้าผมนิ่มนวลก้จะทำให้การเกล้ามวยง่ายขึ้นและจะได้มวยผมที่สวยงาม แต่อย่างไรก็ดี ก็มีบางกรณีที่สตรีเผ่าไทดำเมื่อแต่งงานแล้วก็ไม่จำเป็นต้องเกล้ามวยผมเนื่องจากลักษณะของอาชีพ แต่ต้องขออนุญาตจากสามีและครอบครัวของสองฝ่ายและแม้จะไม่มีพิธี “ตั่งเกิ๋ว” แต่ก็ต้องมีพิธี “ขึ้นเกิ๋ว” คือฝ่ายชายจะยังคงเตรียมสิ่งของทุกอย่างเช่น มวยผมปลอม เครื่องประดับผม กำไลมือ ต่างหูเงิน ผ้าลายพื้นเมือง กระจก หวี เป็นต้นเพื่อมอบให้แก่เจ้าสาว นายต่องวันเฮีย หมอผีของหมู่บ้านมองเผยว่า
“ตามประเพณีของเผ่าไทดำ หนุ่มสาวสามารถพบปะดูใจกันอย่างอิสระ เมื่อสองคนรักกันแล้วตัดสินใจจะแต่งงานก็มาแจ้งให้พ่อแม่ของทั้งสองฝ่ายรับทราบเพื่อทำขั้นตอนต่างๆเช่นงานสู่ขอ งานหมั้นรวมทั้งพิธี “ขึ้นเกิ๋ว”ด้วย”
ก่อนที่จะทำพิธี “ตั่งเกิ๋วหรือขึ้นเกิ๋ว” ฝ่ายชายจะนำไก่ลวก2ตัว ข้าวเหนียวนึ่ง2ห่อ เหล้า2ขวด หมากพลู2ชุด เป็นต้น โดยทุกอย่างต้องเป็นเลขคู่เพื่อสื่อความหมายคือทั้งคู่จะอยู่ร่วมกันเป็นสุข ซึ่งสิ่งของเหล่านี้จะนำไปให้ฝ่ายหญิงเพื่อทำการเซ่นไหว้บรรพบุรุษเพื่อรายงานและขออนุญาตให้ลูกสาวไปแต่งงาน ขอให้บรรพบุรุษปกป้องคุ้มครองให้ลูกหลานในบ้านโชคดี เมื่อเซ่นไหว้เสร็จก็จะนำสิ่งของเหล่านี้ไปทานร่วมกันในครอบครัวอย่างมีความสุข.