ดนตรีพื้นเมืองในงานเทศกาลต่างๆของชนเผ่าจาม

Nga Anh/VOV
Chia sẻ
(VOVworld)-ดนตรีและการฟ้อนรำมีบทบาทสำคัญยิ่งในชีวิตจิตใจของชุมชนชนเผ่าจามในเวียดนามโดยเครื่องดนตรีพื้นเมืองของชนเผ่าจามมีหลายประเภทแบ่งเป็นเครื่องเคาะ เครื่องตี เครื่องเป่าและเครื่องดีด ...


(VOVworld)-ดนตรีและการฟ้อนรำมีบทบาทสำคัญยิ่งในชีวิตจิตใจของชุมชนชนเผ่าจามในเวียดนามและในการแสดงนั้นสิ่งที่ขาดมิได้คือเครื่องดนตรีที่สะท้อนให้เห็นถึงเอกลักษณ์วัฒนธรรมเฉพาะของชนเผ่า โดยเครื่องดนตรีพื้นเมืองของชนเผ่าจามมีหลายประเภทแบ่งเป็นเครื่องเคาะ เครื่องตี เครื่องเป่าและเครื่องดีด ที่โดดเด่นคือ กลองกีนัง กลองปารานึง และปี่ซารานาย เป็นต้น

ดนตรีพื้นเมืองในงานเทศกาลต่างๆของชนเผ่าจาม - ảnh 1
กลองปารานึง (ninhthuan.com.vn)

ในงานเทศกาลต่างๆของชนเผ่าจามเสียงกลองปารานึงเป็นลีลาที่ขาดมิได้ กลองปารานึงเป็นกลองลักษณะกลมแบนผู้เล่นต้องวางกลองไว้ด้านหน้าใช้มือตีเพื่อสร้างจังหวะและมักจะเล่นคู่กับกลองกีนังและปี่ซารานาย โดยตามความเชื่อของชาวจามชุดเครื่องดนตรี3ประเภทนี้ถือเป็นตัวแทนของมนุษย์ นาย กว๋างยึง ศิลปีนของศูนย์วัฒนธรรมอ.นิงเฟือก จ.นิงถ่วนเผยว่า ปี่ซารานายเป็นตัวแทนให้แก่ฝีปากคน กลองปารานึงคือสัญลักษณ์ของส่วนท้องและกลองกีนังคือหัวเข่าสองข้าง เครื่องดนตรีเหล่านี้มักจะเล่นในงานเทศกาลโดยผู้เล่นกลองปารานึงจะต้องเป็นผู้ที่มีบทบาทเรียกว่ามึงตน  ส่วนกลองกีนังกับปี่ซารานายคนทั่วไปสามารถเล่นได้ถ้ารู้จักเล่น นอกจากนั้นในงานศพก็มีการใช้ปี่ซารานายด้วย  กลองกีนังมีรูปร่างคล้ายกลองของชาวเวียดที่เรียกว่า จ๊งเกิม มีลักษณะกลมยาวแต่ใหญ่กว่าและมีเป็นคู่ ตอนแสดงจะตั้งไขว้กันบนพื้น ผู้ตีจะนั่งคนละฝั่ง ส่วนปี่ซารานายเป็นเครื่องเป่าที่ทำจากโลหะและไม้ โดยส่วนเป่าที่ใช้ลิ้นทำจากทองแดง ลำตัวปี่ทำจากไม้และถือเป็นดนตรีนำในการแสดงของชุดดนตรีพื้นเมืองคือกลองปารานึง ปี่ซารานายและกลองกีนัง

ดนตรีพื้นเมืองในงานเทศกาลต่างๆของชนเผ่าจาม - ảnh 2
กลองกีนัง (ninhthuan.com.vn)
ดนตรีพื้นเมืองในงานเทศกาลต่างๆของชนเผ่าจาม - ảnh 3
ปี่ซารานาย (ninhthuan.com.vn)

การเล่นเครื่องดนตรีเหล่านี้มิใช่เรื่องง่าย เพราะแม้ดูจากเครื่องดนตรีก็ไม่ซับซ้อนเท่าไหร่แต่เทคนิกในการเล่นเพื่อให้มีเสียงที่ไพเราะต้องใช้เวลาฝึกและต้องมีความหลงไหลค้นคว้าด้วย โดยผู้ที่หัดเล่นต้องหาสถานที่ฝึกให้ไกลจากหมู่บ้านเพื่อไม่ให้ใครได้ยินเสียง นายกว๋างยึงเผยว่า การฝึกตีกลองปารานึงและเป่าปี่ซารานายนั้นห้ามทำในหมู่บ้านเพราะตามความเชื่อของชาวบ้านจะทำให้เกิดเสียงดังและเป็นการเรียกผีเข้าหมู่บ้าน ชนเผ่าจามในจังหวัดนิงถวนไม่เพียงแต่เน้นการเล่นดนตรีอย่างไรให้ไพเราะเท่านั้นหากยังรู้จักเทคนิกการทำเครื่องดนตรีเหล่านั้นด้วยศิลปีนเทียนเเซงเถ่ม ผู้เชี่ยวชาญในการเล่นและการทำเครื่องดนตรีชุดพิเศษนี้เผยว่า กว่าที่จะทำเสร็จทั้งสามอย่างก็ต้องใช้เวลาเป็นเดือนและผู้ที่รู้จักวิธีการทำอย่างเขาขณะนี้ก็เหลือไม่มากแล้วดังนั้นต้องพยายามถ่ายทอดให้แก่ชนรุ่นหลังเพื่อให้มีคนสืบสานต่อไป  เดี๋ยวนี้ผู้เชี่ยวชาญด้านการทำกลองและปี่นั้นมีน้อยคนและอายุก็สูงมากแล้วดังนั้นต้องสอนให้ชนรุ่นใหม่เพื่อเป็นคนสานต่อเอกลักษณ์วัฒนธรรมนี้ของชนเผ่าต่อไป ในจำนวนเด็กที่เรียนนั้นมีหลายคนสามารถทำได้ดีแล้ว
ในงานเทศกาลสำคัญต่างๆของชนเผ่าจาม หากไม่มีเสียงกลองปารานึง เสียงปี่ซารานายและกลองกีนัง ซึ่งเป็นเครื่องดนตรีที่เอกลักษณ์นั้นงานก็จะไม่สนุกรื่นเริง ลีลาของดนตรีชุดนี้ยังสร้างบรรยากาศแห่งความศักดิ์สิทธิ์ให้แก่กิจกรรมและถือเป็นสายสัมพันธ์ที่เชื่อมระหว่างโลกของมนุษย์กับโลกของดวงวิญญาณ./.

Komentar