นายต่องวันเฮียน หมอผีที่หมู่บ้านหม่อง ต.หัวลา นครเซินลา กำลังสาน "ตาเดียว"

ในภาษาของชนเผ่าไทนั้น "ตาเดียว" หมายถึงดวงตาข้างเดียวซึ่งถือเป็นของขลังอย่างหนึ่งที่สานจากตอกไม้ไผ่แล้วผูกที่ประตูบ้านหรือปักลงในที่ดินหน้าบ้านเพื่อขับไล่ภูตผีปีศาจ ปกป้องบ้านเรือนและครอบครัวให้มีชีวิตที่ผาสุกปลอดภัย นายต่องวันเฮียน หมอผีที่หมู่บ้านหม่อง ต.หัวลา นครเซินลา ได้อธิบายเกี่ยวกับความหมายของประเพณีนี้ว่า

"ปีนี้ผมอายุกว่า80แล้วและได้เห็นพ่อแม่ทำ ตาเดียว มาตั้งแต่เด็ก แม้จะเพื่อป้องกันสิ่งชั่วร้ายหรือเพื่อสิริมงคล ไปเดินป่าแล้วต้องค้างคืนในป่าหรือการขึ้นบ้านใหม่ การจัดงานขอพรให้ทารกที่เป็นสมาชิกใหม่ในครอบครัวชาวบ้านก็ต้องทำและแขวนหรือปัก ตาเดียวที่บ้าน"

"ตาเดียว"นั้นมีสองแบบ แบบสานเป็นดวงตา1ดวงรวม9ชั้นแต่ละชั้นใช้ตอกไม้ไผ่6เส้น ซึ่งเป็นงานที่ค่อนข้างซับซ้อน  เมื่อสานเสร็จก็จะต้องผูกคู่กับใบไม้1ใบ ท่อนไม้แห้งเล็กๆ1ท่อนแล้วนำไปแขวนบนประตูบ้าน ต้นบันไดขึ้นบ้านหรือประตูรั้วบ้าน ซึ่งจะเป็นสัญญาณบอกให้รู้ว่าบ้านนี้มีคนเจ็บป่วยหรือมีคนเพิ่งคลอดลูกที่ต้องการป้องกันสิ่งชั่วร้ายเข้าบ้าน ส่วน "ตาเดียว"แบบที่สองต้องสานตาม7ดวงแต่มีเพียงชั้นเดียว ใช้ตอกไม้ไผ่12อันสานให้เป็นรูปวงกลมมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ20เซนติเมตร  ใช้ไม้เสียบลงบนพื้นดินทั้ง4ทิศสำหรับการขึ้นบ้านใหม่ หรือเมื่อต้องนอนค้างคืนในป่าเพื่อบอกให้เจ้าที่รู้ว่ามีคนมาอยู่ที่นี่และช่วยปกป้องให้พ้นจากภัยร้ายทั้งปวง

"ตาเดียว" 7ดวงใช้ไม้เสียบลงบนพื้นดินทั้ง4ทิศสำหรับการขึ้นบ้านใหม่

"ผมเริ่มหัดสานตาเดียวนี้ตอนอายุ10ขวบ ซึ่งเห็นผู้ใหญ่ทำก็สนใจมาดูและหัดทำจนสามารถทำได้เพราะนี่เป็นงานที่ค่อนข้างยากคนส่วนใหญ่เลยทำไม่ได้ โดยเฉพาะคนรุ่นใหม่ไม่รู้จักทำเลย  เมื่อต้องการใช้จะต้องไปขอความช่วยเหลือจากผู้สูงอายุในหมู่บ้านให้ช่วยทำให้" 

ซึ่งนายต่องวันเฮียน หมอผีที่หมู่บ้านหม่อง ต.หัวลา นครเซินลาเผยว่าการสาน "ตาเดียว" นั้นยากอยู่แล้วแต่การจำบทสวดสำหรับงานเซ่นไหว้นั้นยิ่งยากกว่าหลายเท่าเพราะต้องสวดให้ถูกต้อง "เมื่อนำ ตาเดียว ไปผูกหรือแขวนจะต้องสวดขอพรเพื่อความศักดิ์สิทธิ์ หมอผีแต่ละคนจะมีบทสวดที่ไม่เหมือนกันแต่ความหมายรวมๆคือ ตาเดียวเป็นพลังอำนาจที่พร้อมขับไล่สิ่งชั่วร้ายทั้งหมดให้ออกไปไม่ให้ผีเข้าบ้าน ตาเดียวเสมือนตามังกร เสมือนมีดปลายแหลมและปืนที่แม่นยำ พวกผีปีศาจเมื่อเห็นเข้าต้องออกไปให้ห่าง"

สำหรับชนเผ่าไทในจังหวัดเซินลา "ตาเดียว" ถือเป็นเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมทางจิตวิญญาณที่ได้รับการสืบทอดและสานต่อกันอย่างต่อเนื่องเพื่อชีวิตจิตใจที่มีความสงบสุขของชุมชน.