นับตั้งแต่เข้าเป็นสมาชิกของอาเซียน แนวทางและนโยบายการต่างประเทศเกี่ยวกับอาเซียนได้กลายเป็นส่วนหนึ่งที่สำคัญในนโยบายการต่างประเทศของเวียดนามในยุคใหม่ ซึ่งถูกระบุในเอกสารต่างๆของการประชุมสมัชชาใหญ่พรรค เวียดนามยืนหยัดผลักดันความสัมพันธ์กับประเทศเพื่อนมิตรและประเทศสมาชิกอาเซียน เข้าร่วมกิจกรรมผลักดันความร่วมมืออย่างเข้มแข็งเพื่อผลประโยชน์ของอาเซียนและส่งเสริมความสัมพันธ์ร่วมมือในทุกด้านและมีประสิทธิภาพกับประเทศสมาชิกอาเซียน

จากแนวทางนี้ การเข้าเป็นสมาชิกอาเซียนได้กลายเป็นหนึ่งในประเด็นหลักในนโยบายการต่างประเทศของเวียดนามและเป็นหนึ่งในประเด็นเชิงยุทธศาสตร์ในการทูตพหุภาคีในอาเซียนของเวียดนาม ดังนั้น เวียดนามตระหนักได้ดีถึงความสำคัญของอาเซียนในกิจกรรมการต่างประเทศ ถืออาเซียนเป็นแนวความมั่นคงโดยตรงของประเทศและเป็นชายคาร่วมของตน

นิมิตหมายที่สำคัญ

ในตลอด 26 ปีที่ผ่านมา เวียดนามได้ร่วมกับประเทศสมาชิกอื่นๆของอาเซียนปฏิบัติข้อตกลงและแผนการร่วมมือที่สำคัญของอาเซียน โดยเฉพาะการสร้างสรรค์ประชาคมอาเซียน

การจัดตั้งประชาคมอาเซียนเมื่อปลายปี 2015 มีส่วนร่วมที่เป็นรูปธรรมของเวียดนาม รวมทั้ง มีความคิดริเริ่มและข้อเสนอต่างๆ เช่น โครงการปฏิบัติงานฮานอย 2010  เวียดนามเป็นหนึ่งในประเทศที่เดินหน้าในการปฏิบัติเป้าหมายของประชาคมอาเซียน

นิมิตหมายของเวียดนามในอาเซียนได้แสดงให้เห็นผ่านส่วนร่วมต่อกระบวนการขยายความร่วมมือของอาเซียน นี่คือความคิดริเริ่มในการเพิ่มจำนวนประเทศสมาชิกที่เข้าร่วมการประชุมระดับสูงเอเชียตะวันออกหรือ EAS ผ่านการผลักดันการรับรัสเซียและสหรัฐเข้าเป็นสมาชิก ความคิดริเริ่มขยายกลไกการประชุมรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมอาเซียนขยายวงหรือ ADMM+ นี่คือกลไกที่สำคัญในการเชื่อมโยงภายในอาเซียนและระหว่างอาเซียนกับประเทศต่างๆ ซึ่งมีส่วนช่วยยกระดับสถานะของอาเซียนบนเวทีโลก

ส่วนร่วมอย่างมีประสิทธิภาพของเวียดนามในอาเซียนยังได้รับการแสดงให้เห็นผ่านการดำรงตำแหน่งประธานอาเซียนครั้งต่างๆ โดยมีข้อเสนอและความคิดริเริ่มที่เป็นรูปธรรม ภายหลัง 3 ปีที่เข้าเป็นสมาชิกของอาเซียน ในฐานะประธานอาเซียนเมื่อปี 1998  เวียดนามได้จัดทำแผนการปฏิบัติงานฮานอยเพื่อผลักดันการฟื้นฟูหลังวิกฤตการเงินเอเชีย มีส่วนช่วยลดช่องว่างการพัฒนาระหว่างประเทศสมาชิก เมื่อปี 2010  ในวาระที่ดำรงตำแหน่งประธานอาเซียนครั้งที่ 2 เวียดนามได้ผลักดันสิ่งที่บรรดาผู้สังเกตการณ์ด้านการทูตเรียกว่า “วัฒนธรรมแห่งการปฏิบัติ”

สำหรับด้านความมั่นคงและสันติภาพ  เวียดนามได้มีส่วนร่วมในการจัดทำแถลงการณ์เกี่ยวกับการปฏิบัติของทุกฝ่ายในทะเลตะวันออกหรือ DOC และผลักดันการร่างระเบียบการปฏิบัติต่อกันในทะเลตะวันออกหรือ COC อย่างมีประสิทธิภาพเพื่อมีส่วนช่วยค้ำประกันสันติภาพและเสถียรภาพในทะเลตะวันออก

ปี 2020 รำลึกครบรอบ 25 ปีการเข้าเป็นสมาชิกของอาเซียนและเป็นครั้งที่ 3 ที่เวียดนามดำรงตำแหน่งประธานอาเซียน โดยเฉพาะเวียดนามต้องเผชิญกับความท้าทายครั้งใหญ่เนื่องจากการแพร่ระบาดของโรคโควิด -19 แต่เวียดนามได้แสดงบทบาทการเป็นผู้นำและเป็นฝ่ายรุกของประธานหมุนเวียนอาเซียน ซึ่งความคิดริเริ่มเกี่ยวกับความร่วมมือในการรับมือการแพร่ระบาดของโรคโควิด -19 และการฟื้นฟูหลังวิกฤตโควิด -19 ได้รับการปฏิบัติในปี 2020 สิ่งที่สำคัญกว่าก็คือ ผ่านความร่วมมือในการรับมือการแพร่ระบาดของโรคโควิด -19 และการฟื้นฟูเศรษฐกิจ การเชื่อมโยงภายในอาเซียนนับวันใกล้ชิดมากขึ้น

อาเซียนเป็นประเด็นหลักในนโยบายการต่างประเทศของเวียดนาม

เมื่อหวนมองกว่า 25 ปีที่ผ่านมา ความสำเร็จและบทบาทที่นับวันเพิ่มมากขึ้นของอาเซียนด้วยการเดินพร้อมของเวียดนามได้แสดงให้เห็นถึงความถูกต้องของการตัดสินใจเข้าเป็นสมาชิกอาเซียนของเวียดนาม

การเข้าเป็นสมาชิกอาเซียนเป็นการแสดงให้เห็นถึงการเป็นฝ่ายรุกและแนวทางการต่างประเทศที่มีความหลากหลายด้านรูปแบบหลายฝ่ายของเวียดนามความต้องการในความร่วมมือเพื่อสันติภาพ การพัฒนาให้เจริญรุ่งเรืองของทั้งภูมิภาค

ในสภาวการณ์ที่เกิดการแพร่ระบาดของโรคโควิด -19 เวียดนามเป็นฝ่ายรุกในการเสนอความคิดริเริ่มและแนวทางต่างๆเพื่อร่วมสร้างสรรค์ประชาคมอาเซียนที่สามัคคีและเข้มแข็ง ประชาคมอาเซียนที่เจริญเข้มแข็งและพึ่งพาตนเองเป็นที่พึ่งที่มั่นคงของเวียดนามเพื่อฟันฝ่าอุปสรรคในเวลาที่จะถึง ภายหลัง 26 ปีที่เข้าเป็นสมาชิกของอาเซียน เวียดนามได้กลายเป็นหนึ่งในประเทศที่เป็นฝ่ายรุก เข้มแข็ง มีความรับผิดชอบ มีส่วนร่วมสร้างสรรค์ประชาคมอาเซียน  โดยถือประชาชนเป็นศูนย์กลาง.