 บรรดาศิลปินในตำบลด่งสา อำเภอนารี่สอนการรำบ๊าดให้แก่คนรุ่นใหม่ |
ตำบลด๋งสา อำเภอนาหรี่เป็นหนึ่งในพื้นที่แรก ๆ ที่ชาวไตโบราณในแผ่นดินบั๊กก๋านตั้งหลักแหล่งอาศัย ในตลอดนับพันปีที่ผ่านมา ชาวเผ่าไตยังคงอนุรักษ์เอกลักษณ์วัฒนธรรมพื้นเมืองเช่น ชุดแต่งกาย บ้านเรือน วิถีชีวิตและศิลปะ เป็นต้น ไม่มีใครในตำบลด๋งสาจำได้ว่า การรำบ๊าดมีตั้งแต่เมื่อไหร่ ซึ่งมีบางคนมีความเห็นว่า การรำบ๊าดน่าจะมาจากการสาธิตวิธีการทำผ้าไหมและการทอผ้าของชาวเผ่าไตในอดีต ส่วนบางคนเห็นว่า การรำบ๊าดมักจะแสดงในงานเซ่นไหว้เทพเพื่อขอพรให้การผลิตและการเก็บเกี่ยวได้ผลดีหรือในงานบุญข้าวใหม่ที่ในภาษาเวียดนามเรียกว่าเต๊ตเกิมเม้ย ซึ่งชาวเผ่าไตใช้ชามและตะเกียบเป็นอุปกรณ์ประกอบการแสดงรำบ๊าด ศิลปิน นงถิแอง หัวหน้าสโมสรวัฒนธรรมและกีฬาผู้สูงอายุตำบลด๋งสาได้เผยว่า
“การรำบ๊าดได้รับการสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่นและมีมานานแล้ว ปัจจุบัน เพื่ออนุรักษ์การรำนี้ พวกเราได้เปิดชั้นเรียนสอนการระบำให้แก่คนรุ่นใหม่ ซึ่งเด็กๆสามารถเรียนรู้ได้อย่างรวดเร็ว”
สำหรับท่ารำบ๊าด จะเคลื่อนไหวตามจังหวะของดนตรี โดยท่ารำทั้งมือและเท้าต้องประสานกันอย่างคล่องแคล่ว ผู้รำเคาะชามและและตะเกียบตามจังหวะ สร้างลีลาสร้างบรรยากาศที่ครึกครื้นให้แก่งาน ซึ่งการฟ้อนรำบ๊าดแสดงให้เห็นถึงความปรารถนาเกี่ยวกับชีวิตที่อิ่มหนำผาสุกและการเก็บเกี่ยวได้ผลดีของชาวเผ่าไต
 การสอนการรำบ๊าดในโรงเรียน |
การฟ้อนรำบ๊าดเป็นท่ารำแบบหมู่คณะที่สามารถมีคนร่วมรำได้หลายคน โดยมักจะแสดงในงานเทศกาลของหมู่บ้าน ตรุษเต๊ตและตลาดนัด ใครๆก็สามารถรำได้ เมื่อมาเยือนหมู่บ้านของชาวเผ่าไตในเขตริมทะเลสาบบาเบ๋ นักท่องเที่ยวไม่เพียงแต่รู้สึกประทับใจต่อความสวยงามของธรรมชาติที่สมบูรณ์ในเขตป่าเขาลำเนาไพรเท่านั้นหากยังมีโอกาสดื่มด่ำกับดนตรีพื้นเมืองและการระบำต่างๆของชนเผ่าไตอีกด้วย นาง โนงทูเบี๊ยน หัวหน้ากลุ่มนักแสดงศิลปะพื้นเมืองหมู่บ้านก๊กตก ตำบลนามเหมิว อำเภอบาเบ๋ได้เผยว่า
“ชาวบ้านก๊กตก บ๋อหลู่ ปากหง่อยกำลังอนุรักษ์การรำบ๊าดพื้นเมืองของชนเผ่าไต พวกเราฝึกรำในวันพฤหัสบดีทุกๆสัปดาห์และแสดงเพื่อให้บริการนักท่องเที่ยว ซึ่งนักท่องเที่ยว โดยเฉพาะนักท่องเที่ยวต่างชาติชอบการรำนี้มาก”
เพื่อปฏิบัติโครงการอนุรักษ์และส่งเสริมคุณค่าวัฒนธรรมของชนเผ่าต่างๆผสานกับการพัฒนาการท่องเที่ยวบาเบ๋ สำนักงานวัฒนธรรม การกีฬาและการท่องเที่ยวจังหวัดบั๋กก๋านได้จัดตั้งกลุ่มศิลปะพื้นเมือง สอนการฟ้อนรำพื้นเมือง รวมทั้งการรำบ๊าดของชาวเผ่าไต โดยเฉพาะประสานกับโรงเรียนประจำสำหรับชนกลุ่มน้อยในท้องถิ่นจัดตั้งกลุ่มนักแสดงศิลปะพื้นเมือง เด็กหญิง นงถิเวียดหว่า อาศัยในหมู่บ้านเจ๋อจั่ว ตำบลด๋งสาอำเภอนาหรี่ได้เผยว่า
“เมื่อชมการแสดงการฟ้อนรำนี้ ดิฉันคิดว่า คนรุ่นก่อนสามารถรำและร้องเพลงได้อย่างไพเราะ โดยไม่ต้องใช้ดนตรีประกอบ ดิฉันยังคงฝึกรำต่อไปและประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับการฟ้อนรำนี้ให้แก่สมาชิกสโมสร ถ้ามีโอกาสดิฉันจะร่วมกับสมาชิกกองเยาวชนคนอื่นๆพบปะสังสรรค์กับเยาวชนต่างถิ่นเพื่อประชาสัมพันธ์เอกลักษณ์วัฒนธรรมของชนเผ่าดิฉัน”
เมื่อเร็วๆนี้ การรำบ๊าดของชาวเผ่าไตบั๊กก๋านได้รับการรับรองเป็นมรดกวัฒนธรรมนามธรรมระดับชาติ ยืนยันคุณค่าที่ยิ่งใหญ่ของการฟ้อนรำนี้ในชีวิตของชุมชน ซึ่งเป็นเงื่อนไขเพื่อให้การรำบ๊าด ซึ่งเป็นการรำที่เป็นเอกลักษณ์ของชนเผ่าไต มีส่วนร่วมเพิ่มความหลากหลายให้แก่คลังวัฒนธรรมของชนเผ่าต่างๆในเขตตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศ.