( VOVworld )- จังหวัดนินห์ถ่วนมีชนเผ่าจามอาศัยอยู่เป็นจำนวนมากที่สุดของประเทศ ดังนั้นจึงได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมจามที่สะท้อนจากตัวหนังสือ ชุดแต่งกาย ศิลปะ สถาปัตยกรรม ประติมากรรม อาชีพทำเครื่องเคลือบดินเผาและการทอผ้าลวดลายพื้นเมือง ทางจังหวัดนินห์ถ่วนเน้นอนุรักษ์วัฒนธรรมจามทั้งในด้านนามธรรมและรูปธรรม โดยเฉพาะการปฏิสังขรและอนุรักษ์ปรางค์ต่างๆ
ปรางค์ Po Klong Giaraiสถาปัตยกรรมที่โดดเด่นของชนเผ่าจาม ในจังหวัดนินห์ถ่วนที่ได้รับการก่อสร้างราวศตวรรษที่ ๑๓ – ๑๔ได้แก่ ปรางค์ใหญ่ ๓ องค์คือ ปรางค์ Po Klong Giarai Po Rome และHoa Lai ซึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชาติ ปรางค์เหล่านี้ใช้ประกอบพิธีกรรมต่างๆในความเลื่อมใสศรัทธาของชนเผ่าจามมาหลายพันปีจนถึงปัจจุบัน อย่างไรก็ดี เนื่องจากได้รับการก่อสร้างมานานปี ปรางค์บางแห่งได้ทรุดโทรมอย่างหนัก ด้วยเหตุนี้เอง ฝ่ายดูแลประเพณีความเลื่อมใสศรัทธาของหมู่บ้านจามจึงได้รณรงค์ชาวบ้านสมทบเงินและแรงกายเพื่อปฏิสังขรปรางค์เหล่านี้ให้ดูสวยงามมากขึ้น ปรางค์ Po Klong Chanh ที่ตั้งอยู่ในหมู่บ้านจามเบ่าจุ๊ก เมืองเฟือกเญิน อำเภอนินห์เฟือกได้รับการก่อสร้างตั้งแต่ปีค.ศ. ๑๙๕๔ แต่ปัจจุบันได้ทรุดโทรมเสียหายอย่างหนัก ปี๒๐๑๒ ชาวบ้านเบ่าจุ๊กได้ทุ่มเทเงินและแรงกายก่อสร้างปรางค์องค์ใหม่มูลค่ากว่า ๓๐๐ ล้านด่ง นายด่าง นันห์ บิ๋นห์ ชาวเบ่าจุ๊กเปิดเผยว่า “ เดิมปรางค์Po Klong Chanhตั้งอยู่กลางทุ่งนา ชาวบ้านมักเรียกปรางค์นี้ว่า Po Klong Hamu แต่เนื่องจากปรางค์มีสภาพทรุดโทรม ผนังมีรอยแตก รัฐบาลและทางการจังหวัดได้จัดงบประมาณส่วนหนึ่งและชาวบ้านสมทบส่วนที่เหลือเพื่อก่อสร้างปรางค์ใหม่ที่สวยงามกว่าเพื่อจัดทำพิธีบวงสรวงเทพ Po เป็นประจำทุกปี ”
ปรางค์Po Rome
ส่วนชาวจามที่อาศัยอยู่ในหมู่บ้าน ๑๑ แห่งของตำบลเฟือกท้าย เฟือกเหิ่ว แถ่งห่าย บั๊กเซินและ ฟานรางในอำเภอท้าปจ่ามได้รณรงค์ชาวบ้านและชาวเวียดนามที่อาศัยในต่างประเทศกับนักธุรกิจสมทบเงินกว่า ๕๐๐ ล้านด่งเพื่อก่อสร้างใหม่ปรางค์Po Klong Giarai ในพื้นที่ ๗๐ ตารางเมตรและสิ่งปลูกสร้างใช้สอยต่างๆ ปรางค์Po Klong Giarai มีความสำคัญยิ่งต่อชนเผ่าจามเพราะเป็นสถานที่เก็บฉลองพระองค์ครุยพระมหากษัตริย์ ชุดแต่งกายของเทพชาวจามที่มีคุณูปการไม่เพียงแต่ในการก่อสร้างระบบชลประทานเพื่อส่งน้ำเข้าทุ่งนาและช่วยชาวจามพัฒนาเกษตรกรรมเท่านั้น หากยังเป็นสถานที่จัดพิธีกรรมที่เลื่อมใสศรัทธาต่างๆเช่น พิธีอันเชิญฉลองพระองค์ครุยพระมหกษัตริย์ไปประดิษฐานที่ปรางค์ในงานเทศกาลกาเตและพิธีเซ่นไหว้ต้นปี พระด่งบ่า หมู่บ้านเฟือกด่ง ตำบลเฟือกเหิ่ว อำเภอนินห์เฟือก จังหวัดนินห์ถ่วนเปิดเผยว่า “ ทางจังหวัดอนุญาตให้เราทำและได้รับการสนับสนุนจากชาวบ้านเพื่อปฏิสังขร แต่ก่อนลงมือทำต้องเชิญฝ่ายประเพณีของ ๑๑ หมู่บ้านมาหารือและหาเงินสมทบ ปรางค์แต่ละองค์จะประกอบพิธีกรรมที่เลื่อมใสศรัทธาที่แตกต่างกันเช่น พิธีเซ่นไหว้ริจา ฮาเร พิธีเซ่นไหว้กาเตและพิธีเซ่นไหว้เดือนสาม โดยอธิษฐานให้ชาวบ้านมีสุขภาพพลานามัยสมบูรณ์เงินไหลมาเทมา ”
ปรางค์ Hoa Lai
นอกจากเงินสมทบของชาวบ้านแล้ว ยังมีงบจากโครงการเป้าหมายแห่งชาติเกี่ยวกับการปฏิสังขรและอนุรักษ์ปรางค์ใหญ่ ๓ องค์ได้แก่ ปรางค์Po Klong Giarai ที่ได้รับการก่อสร้างช่วงต้นศตวรรษที่ ๑๒ – ๑๓ ปรางค์Po Rome ก่อสร้างเมื่อศตวรรษที่ ๑๗ และปรางค์Hoa Lai ก่อสร้างราวศตวรรษที่ ๑๙ นายฟานก๊วกแอง ผู้อำนวยการสำนักงานวัฒนธรรม กีฬาและการท่องเที่ยวจังหวัดนินห์ถ่วนเปิดเผยว่า “ พวกเราก่อสร้างสิ่งปลูกสร้างโดยรอบเพื่อป้องกันฐานปรางค์เช่น กำแพงรั้ว ประตูทางเข้า บันใดขึ้นปรางค์ สิ่งที่เรากังวลคือ โบราณสถานระดับจังหวัดกำลังทรุดโทรมอย่างหนักเช่นปรางค์ Po inu Nugar ซึ่งชาวบ้านหมู่บ้านหิวดึ๊กได้เรียกร้องให้รัฐบาลสนับสนุนเงินครึ่งหนึ่งส่วนชาวบ้านสมทบครึ่งหนึ่งและรณรงค์ให้นักธุรกิจมีส่วนร่วมในการก่อสร้างปรางค์ด้วย ”
ปัจจุบัน ทางจังหวัดนินห์ถ่วนกำลังปฏิสังขรอนุสาวรีย์ ปรางค์ ห้องเกียรติประวัติที่มี ๔ หลังคาที่ก่อสร้างด้วยดินล้วนๆและก่อสร้างสถานที่จัดพิธีกรรมทางศาสนาในเขตรอบปรางค์เพื่อพัฒนาการท่องเที่ยว ทางจังหวัดนินห์ถ่วยยังประสานงานกับจังหวัดและนครภาคกลางที่มีมรดกวัฒนธรรมจามเช่น จังหวัดบิ่นห์ดิ่นห์และญาจางในการจัดรายการท่องเที่ยวหมู่บ้านจามเพื่อพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมจามให้กลายเป็นผลิตภัณฑ์การท่องเที่ยวหลักของจังหวัด ./.