Đi khắp nơi để thu thập 5 triệu viên ngói cổ, xây dựng nên Bảo tàng Đạo Mẫu mang kiến trúc ấn tượng được thế giới vinh danh. Ít ai biết ý tưởng để xây dựng nên công trình đặc biệt này của nghệ sĩ Xuân Hinh cũng ẩn chứa nhiều nhân duyên kì lạ.
 Nghệ sỹ Xuân Hinh bên công trình tâm huyết của cuộc đời |
Là nghệ sĩ dân gian hàng đầu Việt Nam, nghệ sĩ Xuân Hinh luôn ấp ủ có một công trình đặc biệt để xây dựng "Linh từ - uống nước nhớ nguồn" - nơi ông thờ Mẫu và lưu giữ nhiều nét văn hoá truyền thống của người Việt.
Đã từng tìm tới nhiều kiến trúc sư để thực hiện ý tưởng, thậm chí mất tiền cho vô số bản thiết kế, tuy nhiên vẫn chưa thể “bén duyên”. Cho tới khi ông gặp kiến trúc sư Nguyễn Hà. Ấn tượng về một nữ kiến trúc sư trẻ tài năng, nghệ sĩ cho biết: “Tôi cũng không biết tại sao, nghệ thuật là bức tranh cảm xúc... Linh tính mách bảo tôi là cô ấy phù hợp. Tài năng thì còn phải kiểm chứng nhưng ở cô ấy có sự nhất tâm với điều mình làm”.
 Nghệ sĩ Xuân Hinh và kiến trúc sư Nguyễn Hà bàn ý tưởng - Nguồn ảnh: NS Xuân Hinh |
Trong lần khảo sát đầu tiên, từ một câu hỏi muốn xây công trình từ nguyên liệu gì của nghệ sĩ Xuân Hình, ý tưởng về một Bảo tàng Đạo Mẫu với những viên ngói cổ được chính thức thành hình. Kiến trúc sư Nguyễn Hà cho biết, khi nhận câu hỏi này, bản thân chị cũng khá ngạc nhiên vì chưa thể hình dung về một bản thiết kế hoàn chỉnh. Tuy nhiên, tình cờ bắt gặp hình ảnh ngôi nhà bỏ hoang với mái ngói in màu thời gian, chị đã quyết định đây sẽ là vật liệu xây dựng nên Bảo tàng Đạo Mẫu. Ý tưởng này cũng nhanh chóng nhận được sự đồng điệu của nghệ sĩ Xuân Hinh.
Nghệ sỹ Xuân Hinh chia sẻ: “Có một điều gì đó thôi thúc tôi đồng ý, điều này khó diễn tả được tại sao. Đơn giản là cái gì của văn hóa dân tộc, mình thấy nó hay, nó của Việt Nam là mình thích... Ngày xưa tôi cũng đi bắt từng viên ngói, đó là công sức, là những thứ mình lao động vất vả mới có được viên ngói đấy. Giờ đô thị hóa mà bỏ đi thì tiếc, nên tôi thu thập từ bao nhiêu ngôi nhà về làm đẹp cho Bảo tàng Đạo Mẫu, cũng kì công và nhiều vất vả”.
Thu gom ngói trong 8 năm, trải qua 4 năm xây dựng, Bảo tàng Đạo Mẫu giờ đây đã chính thức được thành hình. Nghệ sỹ Xuân Hinh mong muốn xây dựng nên một công trình văn hóa ấn tượng, với những vật liệu của quá khứ đã được “tái chế” để dùng cho hiện tại, làm nên vẻ đẹp đầy tính linh thiêng cho Bảo tàng Đạo Mẫu.
Trên diện tích 5000 mét vuông tại xã Hiền Minh, huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội, cơ ngơi của Xuân Hinh được thiết kế tích hợp các khu chức năng mới như nhà ở, phòng trưng bày và một nhà bếp xung quanh ngôi nhà cũ, hiện phục vụ như khu vực trưng bày hiện vật.
Bảo tàng Đạo Mẫu nhấn mạnh tầm quan trọng của Đạo Mẫu, một hệ thống tín ngưỡng dân gian lâu đời của Việt Nam, có giá trị văn hóa và tinh thần to lớn trong đời sống tâm linh của dân tộc Việt.
Năm 2023, Bảo tàng Đạo Mẫu là công trình đầu tiên và duy nhất của Việt Nam lọt vào danh sách 14 công trình kiến trúc tốt nhất thế giới do Domus - tạp chí hàng đầu của Italia về kiến trúc bình chọn. Công trình cũng nhận được nhiều sự khen ngợi của các chuyên gia, các kiến trúc sư và người yêu nghệ thuật trong nước cũng như trên thế giới.