Thời gian qua, những nương ngô, nương sắn cho năng suất thấp ở Sơn La đã được người dân chuyển đổi thành những nương cà phê xanh ngát. Phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng, hiệu quả kinh tế cao... cây cà phê đã trở thành cây trồng chủ lực, mang lại thu nhập cao cho nông dân Sơn La, trong đó có nhiều nông dân trở thành triệu phú. 

Cà phê sau khi thu hái có thể mang bán trực tiếp tại các điểm thu mua hoặc được các tiểu thương đến tận nơi thu mua. Ảnh: VOV

Được trồng từ những năm 1990, cà phê đã trở thành cây chủ lực ở xã Chiềng Chung (huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La). Loại cây công nghiệp này đang giúp bà con nông dân các dân tộc thiểu số xã Chiềng Chung giảm hộ nghèo, tăng hộ khá, giàu, tạo việc làm, tăng thu nhập bình quân đầu người. Gia đình ông Lò Văn Hè, xã Chiềng Chung, huyện Mai Sơn, là một trong những hộ dân đầu tiên của Chiềng Chung mạnh dạn chuyển đổi nương sắn, nương ngô sang trồng cà phê. Kể từ đó, đời sống kinh tế của chính gia đình ông cũng như của toàn bộ bà con trên địa bàn ngày càng khởi sắc. Với 2 héc ta trồng cà phê, mỗi năm gia đình ông thu hơn 200 triệu đồng (khoảng 9.000 USD).

Trong khi đó, tại xã Chiềng Cọ, Thành phố Sơn La, những ngày này, bà con đang tất bật thu hái cà phê. Chị Lèo Thị Thảo, bản Hùn, xã Chiềng Cọ, chia sẻ: "Trước đây, gia đình tôi trồng ngô và các loại lương thực kém hiệu quả nên điều kiện kinh tế khó khăn, bán ngô cũng không được giá. Từ năm 2000, nhà tôi chuyển sang trồng cà phê, từ đó tình hình kinh tế của gia đình ngày càng khá lên. Tôi rất yên tâm về hướng trồng cà phê."

Gia đình bà Nguyễn Thị Xuyên là một trong những hộ thuộc diện di dân tái định cư đến bản Chiềng Yên, xã Chiềng Cọ, sinh sống từ năm 2010. Thời điểm đó, sau một thời gian trồng sắn, ngô, bà Xuyên đã chuyển trồng cà phê để phát triển kinh tế gia đình. Hiện, nương cà phê hơn 1 héc ta đã mang lại hiệu quả kinh tế ổn định từ 100 – 150 triệu đồng (4.500-7.000 USD)/năm, từng bước giúp gia đình bà Xuyên vươn lên trở thành hộ có kinh tế khá trong bản, trong xã.

Bà Nguyễn Thị Xuyên chia sẻ: "Ban đầu trồng sắn và trồng ngô, không có năng suất cao và không thể lên được vì đất này xấu. Sau này, gia đình chuyển sang trồng cà phê, cà phê thì vững bền, cho năng suất cao hơn, thu nhập cao hơn, gia đình ổn định hơn và cho các cháu ăn học đàng hoàng hơn."

Đã có nhiều hợp tác xã đầu tư trang thiết bị máy móc hiện đại phục vụ sản xuất, chế biến. Ảnh: VOV

Qua hơn 30 năm phát triển vùng nguyên liệu chuyên canh cây cà phê, Thành phố Sơn La hiện có gần 5.000 héc ta, sản lượng ước đạt gần 40.000 tấn quả, đem lại giá trị kinh tế trên 500 tỷ đồng (hơn 20,3 triệu USD), chiếm 46% trong tổng giá trị sản xuất các loại cây trồng chính. Ông Hà Trung Chiến, Bí thư Thành ủy Sơn La, cho biết: Quả cà phê thu hoạch đến đâu đều được tiêu thụ hết. Hiện, địa phương đã có các cơ sở sản xuất, chế biến cà phê được cấp quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý cà phê Sơn La; sản phẩm của Chương trình mỗi xã (phường) một sản phẩm (OCOP) 5 sao cấp quốc gia và thương hiệu vàng nông nghiệp Việt Nam.

Ông Hà Trung Chiến cho biết: "Bên cạnh việc đảm bảo chất lượng của vùng trồng, chúng tôi đang đặc biệt quan tâm đến mô hình liên kết giữa các doanh nghiệp; các hộ dân phát triển thành các Hợp tác xã để kiểm soát chặt chẽ quy trình sản xuất cà phê. Từ đó, đưa ra sản phẩm tốt nhất cho khách hàng ở thị trường trong nước cũng như xuất khẩu."