Công tác vận động kiều bào được Đảng, Nhà nước và Bộ Ngoại giao VN chú trọng trong nhiều năm qua. Ủy ban Nhà nước về người VN ở nước ngoài cũng đã chủ động triển khai công tác đối với người VN ở nước ngoài để phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, huy động nguồn lực kiều bào vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam có cuộc trò chuyện với ông Vũ Hồng Nam, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, về những nội dung này.
 Thứ trưởng Ngoại giao Vũ Hồng Nam |
Nghe âm thanh phỏng vấn tại đây:
Phóng viên: Thưa thứ trưởng, ông cho biết về kết quả công tác vận động người VN ở nước ngoài mà Ủy ban Nhà nước về người VN ở nước ngoài đã thực hiện trong năm 2017?
Ông Vũ Hồng Nam: Tôi cho rằng trong năm 2017, công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài đạt được những thành tựu to lớn và quan trọng trên hai phương diện. Thứ nhất, ở trong nước đã tạo được sự lan tỏa từ trên xuống dưới. Sau Chỉ thị 45 của Bộ Chính trị, tất cả các bộ, ngành, cơ quan của Chính phủ, các địa phương đều đã xây dựng chương trình hành động của mình. Năm 2017, công tác về người Việt Nam ở nước ngoài triển khai rất đồng bộ rộng khắp ở tất cả các ngành, các địa phương.
Thứ hai, chúng ta thấy cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tham gia sôi nổi vào đời sống kinh tế xã hội của đất nước. Trong năm 2017, hàng loạt những hội thảo, hội nghị liên quan đến những vấn đề cấp thiết, những chiến lược lớn của Nhà nước ta ví dụ như kinh tế số, thu hút nguồn lực các nhà kinh tế đóng góp cho phát triển kinh tế Việt Nam. Hội nghị thường niên các nhà khoa học do GS Trần Thanh Vân chủ trì mang lại nhiều ý nghĩa, có tác dụng rất lớn, tạo sức lan tỏa để đội ngũ trí thức tham gia.
Ở góc độ bên ngoài, niềm tự hào Việt Nam dâng lên cao, ở đâu cũng thấy hai tiếng Việt Nam đã giúp người Việt gắn kết với nhau nhiều hơn. Khi đất nước gặp thiên tai bão lũ thì tình nghĩa đồng bào; tương thân tương ái được thể hiện rất rõ. Kiều bào ở các nơi đều tổ chức quyên góp, gửi tiền về để xây trường học, hỗ trợ xây dựng nhà cửa. Dù kinh tế thế giới còn khó khăn nhưng lượng kiều hối gửi về nước vẫn tăng cao, số lượng các doanh nhân kiều bào đầu tư về trong nước rất nhiều. Rồi phong trào mở các lớp tiếng Việt ngày càng nhiều. Ở nơi xa xôi hẻo lánh như Senegal cũng có những lớp học dạy tiếng Việt.
Phóng viên: Theo ông, những yếu tố tác động đến hiệu quả của công tác kiều bào trong thời gian qua?
Ông Vũ Hồng Nam: Yếu tố lớn nhất mang lại hiệu quả ấy là sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng. Sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị, với Chỉ thị 45, đó là động lực giải quyết các vấn đề chính sách, tạo thông thoáng cho bà con.
Những đề nghị của bà con về thị thực pháp lý, thông tin đều đã được giải quyết cơ bản. Cho nên bây giờ ít người nêu kiến nghị mà chỉ đề xuất xem làm thế nào cho nó tốt hơn. Rõ ràng chính sách của ta đã rất cởi mở với bà con. Mặt khác, nền kinh tế của ta trong năm 2017 đã khởi sắc, GDP đạt 6,81% là thành công lớn. Từ sự phát triển kinh tế này kéo theo nhiều ảnh hưởng tích cực, trong đó là thu hút đầu tư làm ăn của bà con. Bà con không chỉ gửi tiền về để hỗ trợ cho gia đình, quê hương mà còn đầu tư ở nhiều công trình trên các lĩnh vực. Số lượng tiền đầu tư của bà con trên cả nước cũng khoảng trên 3 tỷ USD là số lượng lớn.
Tôi cho rằng căn nguyên cơ bản là vị thế đất nước đang lên là niềm tự hào cho những người Việt. Niềm tự hào cho người gốc Việt tạo nên tác động lan tỏa đến cộng đồng của mình, lan tỏa việc giữ gìn văn hóa, dạy con em của mình giữ nguồn gốc quê hương của mình. Với niềm tự hào, niềm tin vào tương lai tươi sáng ấy, cộng đồng của mình phát triển rất mạnh.
Ngoài ra, người VN có tinh thần tương thân tương ái nên ở nước ngoài, phong trào chung tay xây dựng đất nước phát triển rất mạnh. Đó là những căn nguyên để tạo động lực thúc đẩy phong chào của người Việt Nam hướng về đất nước.
Phóng viên: Trong năm 2018, Ủy ban Nhà nước về người VN ở nước ngoài sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động gì nhằm thu hút, kết nối các thế hệ kiều bào ở khắp nơi trên thế giới hướng về quê hương, đất nước?
Ông Vũ Hồng Nam: Chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện tốt các hoạt động về nguồn. Ví dụ các chuyến đi Trường Sa, Xuân Quê hương, dự Giỗ tổ Hùng Vương. trại hè, các lớp tập huấn dạy tiếng Việt, và các ngày lễ lớn của dân tộc phải cải tiến làm sao cho sinh động hơn nữa, hấp dẫn hơn nữa.
Mỗi chuyến đi của bà con trở về nước sẽ tạo lên nét mới hấp dẫn hơn và quan trọng sau khi trở về sẽ hun đúc được lòng yêu quê hương đất nước trong bà con.
Hiện số người về nước thăm quê hương tính sơ bộ cũng trên 90%, còn 10% ở vùng xa khó khăn hoặc vì hoàn cảnh nào khác nên chưa về được, chúng tôi hy vọng thời gian tới bà con sẽ về nước nhiều hơn. Thứ hai, hiện nay, bà con đang đầu tư ở trong nước khá tốt. Nhưng chúng ta cũng cần tiếp tục thu hút bà con kiều bào về nước đầu tư nhiều hơn nữa.
Năm 2018, chúng tôi tiếp tục việc triển khai dạy và học tiếng Việt cho thế hệ trẻ ở nước ngoài. Hệ thống thư viện của người Việt Nam ở nước ngoài vẫn còn chưa được chú trọng. Sắp tới chúng tôi sẽ tiếp tục triển khai để làm sao xây dựng thư viện ở những nơi có đông cộng đồng người Việt và những nơi có nhu cầu học tiếng Việt kể cả những nơi mà người nước ngoài muốn học tiếng Việt.
Chúng tôi tiếp tục thực hiện chương trình trại hè cho thanh, thiếu niên kiều bào. Khi về Việt Nam, các bạn trẻ sẽ cảm nhận được niềm tự hào về quê hương đất nước. Do đó, thế hệ trẻ sẽ tiếp tục là đối tượng trọng tâm trong công tác kiều bào của Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài.
Phóng viên: Xin cảm ơn thứ trưởng.