Chính phủ ban hành Nghị định 59/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số Điều của Nghị định 08/2015/NĐ-CP quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Hải quan về thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan. Nghị định này được nghiên cứu kỳ công và kỳ vọng sẽ có nhiều cải cách thủ tục hành chính, đồng thời củng cố cơ sở pháp lý cho hoạt động quản lý hải quan, tháo gỡ vướng mắc phát sinh.

Luật sư Phùng Quang Cường, Văn phòng Luật sư Nguyễn Hưng Quang và cộng sự sẽ nêu một số điểm đáng chú ý của Nghị định này.

Nghe âm thanh tại đây:

Nghị định số 08/2015/NĐ-CP được Chính phủ ban hành năm 2015 đã góp phần thúc đẩy tiến trình cải cách hành chính, tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động đầu tư và hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá, nâng cao hiệu quả của hoạt động hải quan và đảm bảo quản lý nhà nước về hải quan. Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện đã có những vướng mắc nhất định cần được giải quyết để đảm bảo công tác cải cách thủ tục hành chính, thuận lợi cho hoạt động của DN, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Do đó, Nghị định sửa đổi lần này điều chỉnh các quy định liên quan đến số nhóm vấn đề cơ bản như: Nhóm vấn đề về thủ tục hải quan đối với hàng hóa quá cảnh, trung chuyển; nhóm vấn đề về kiểm tra, xác định trị giá hải quan; nhóm vấn đề về thủ tục hải quan đối với phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh; nhóm vấn đề công tác chống buôn lậu và một số thủ tục hải quan liên quan đến các hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu khác, về địa điểm làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh, bưu chính... nhằm đảm bảo công tác quản lý về hải quan, cũng như tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa và minh bạch trong quá trình thực hiện.

Cụ thể như quy định về thủ tục hải quan hàng hóa quá cảnh, trung chuyển, Nghị định 59/2018/NĐ-CP đã tạo cơ sở pháp lý, phân định rõ ràng giữa hàng hóa cảnh và hàng trung chuyển. Tại Nghị định 08/2015/NĐ-CP trước đây quy định hàng trung chuyển vào tại một cảng và chỉ được đưa ra từ cảng đó; Nghị định 08/2015/NĐ-CP cũng chưa phân định rõ ràng giữa hàng quá cảnh và hàng trung chuyển, dẫn đến phát sinh việc các đối tượng bị điều chỉnh thực hiện không thống nhất, trong khi đây là các hoạt động đã được Luật Thương mại cho phép và phù hợp với thông lệ quốc tế, cần được tạo thuận lợi cho hoạt động logistic phát triển.

Chính vì vậy, đây là nội dung quan trọng được sửa đổi trong Nghị định lần này, thủ tục hải quan đối với hàng trung chuyển, hàng quá cảnh được phân định rõ; tương ứng công tác giám sát hải quan, chính sách quản lý cũng được quy định cụ thể đồng thời cho phép hàng hóa trung chuyển được vận chuyển giữa các cảng biển loại I.

Ngoài ra, Nghị định lần này còn đưa ra các quy định nhằm tiếp tục tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, hiện đại hóa hải quan trong các giám sát hải quan đối với hàng hóa quá cảnh, trung chuyển.

Nghị định 59/2018/NĐ-CP đã sửa đổi, bổ sung nhiều quy định liên quan đến trị giá hải quan như: Về phương pháp xác định trị giá hải quan hàng XK; khái niệm về cửa khẩu xuất; về kiểm tra, xác định trị giá hải quan.

Tại Điều 86 Luật Hải quan và Nghị định số 08/2015/NĐ-CP chưa quy định phương pháp xác định trị giá hải quan cho trường hợp không xác định được trị giá hải quan theo hợp đồng mua bán, hóa đơn thương mại (bao gồm cả trường hợp chi phí liên quan đến hàng hóa XK tính đến cửa khẩu xuất chưa thể hiện trên hợp đồng mua bán, hóa đơn thương mại). Do đó, Nghị định mới đã bổ sung thêm 3 phương pháp xác định trị giá hải quan hàng XK, theo hướng sử dụng trị giá của hàng hóa giống hệt, tương tự trên cơ sở dữ liệu trị giá hải quan; giá bán hàng hóa giống hệt, tương tự tại thị trường Việt Nam; giá bán hàng hóa XK do cơ quan Hải quan thu thập, tổng hợp, phân loại. Việc sửa đổi, bổ sung nêu trên nhằm đảm bảo đủ căn cứ pháp lý, tạo thuận lợi cho việc xác định trị giá hải quan hàng XK mà không làm phát sinh thêm thủ tục hành chính.

Vấn đề kiểm tra, xác định trị giá hải quan cũng được sửa đổi tạo thuận lợi cho DN thông quan việc thủ tục, quy trình thực hiện kiểm tra trị giá được thực hiện thống nhất tại khâu thông quan; đảm bảo tính công bằng, bình đẳng cho người khai hải quan trong khai báo, xác định trị giá, tham vấn; khắc phục tình trạng kiểm tra trùng lắp, chồng chéo, vừa tham vấn, vừa thực hiện kiểm tra sau thông quan; tạo sự chủ động cho doanh nghiệp trong thực hiện nghĩa vụ nộp thuế.

Điều 101 Nghị định số 08/2015/NĐ-CP quy định về các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan theo cách chỉ nêu tên các biện pháp, chưa có quy định cụ thể về các nội dung đảm bảo thực thi trên thực tế như: thẩm quyền, nội dung, trình tự, cách thức tổ chức thực hiện các biện pháp nghiệp vụ. Chính vì vậy, tại Nghị định đã bổ sung thêm quy định: Giao Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan. Để triển khai hiệu quả Nghị định 59/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 08/2015/NĐ-CP, rõ ràng cần sự quan tâm, chủ động của không chỉ cơ quan Hải quan các cấp mà ngay cả đối với cả cộng đồng DN. 

Văn phòng Luật sư Nguyễn Hưng Quang và cộng sự.

Nhà B23, Khu Biệt thự Trung Hoà – Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội.

Điện thoại: (84)02435376939. Fax: (84)02435376941

Website: www.nhquang.com