Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc lần thứ ba (UNOC3), sẽ được tổ chức từ ngày 9-13/6 tại thành phố Nice, miền Nam nước Pháp. Hội nghị nhằm đạt được sự thống nhất toàn cầu và huy động nguồn tài trợ cho công tác bảo tồn biển, trong bối cảnh nhiều quốc gia còn đang bất đồng về khai khoáng biển sâu, rác thải nhựa và đánh bắt quá mức.
Dự kiến, nước chủ nhà Pháp sẽ đón khoảng 70 lãnh đạo quốc gia và chính phủ tại Nice. Hội nghị cũng quy tụ các lãnh đạo doanh nghiệp, nhà tài trợ quốc tế và các nhà hoạt động môi trường biển. Mục tiêu đạt được sự đồng thuận trong việc huy động các nguồn tài chính để bảo tồn và sử dụng bền vững các đại dương, biển và tài nguyên biển; hỗ trợ việc thực hiện Mục tiêu Phát triển Bền vững 14 (SDG 14) về môi trường biển.
 Đại sứ Pháp tại Việt Nam Olivier Brochet trả lời phỏng vấn. Ảnh: Việt Đức/TTXVN |
Tầm quan trọng hợp tác quốc tế bảo tồn đại dương
Dự báo, giá trị kinh tế của đại dương sẽ vượt quá 3.000 tỷ USD vào năm 2030, đưa đại dương trở thành nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới. Do vậy, bảo vệ đại dương không chỉ là bảo vệ hệ sinh thái, mà cả sinh kế của người dân. Nhận thức rõ điều này, những năm qua, công tác bảo tồn được cộng đồng quốc tế đặc biệt chú trọng.
Năm 2022, Khung Đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh-Montreal được thông qua, trong đó đề ra mục tiêu đến năm 2030, khôi phục và bảo tồn ít nhất 30% diện tích đất và biển của hành tinh. Năm 2023, Hiệp định về Biển cả chính thức ra đời, đánh dấu bước ngoặt có ý nghĩa then chốt trong việc bảo vệ các hệ sinh thái biển.
Bà Minna Epps, Trưởng nhóm đại dương của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), cho rằng: "Hiệp ước biển cả quy định khoảng 64% đại dương. Mỗi quốc gia có vùng đặc quyền kinh tế rộng khoảng 200 hải lý, vì vậy mọi thứ bên ngoài vùng đó đều được coi là biển cả. Hiện nay, đại dương đang bị đe dọa rất lớn từ ô nhiễm nhựa và đánh bắt quá mức, cũng như tác động của biến đổi khí hậu, tính axit cao hơn và đang trở thành tác nhân gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái và đe dọa lợi ích cho con người. Vì vậy, chúng ta phải thúc đẩy hành động, đề cao vai trò quan trọng của đại dương trong việc giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu".
Tuy nhiên, từ cam kết đến hành động là cả một chặng đường dài đầy chông gai. Các nghiên cứu mới đây cảnh báo mục tiêu toàn cầu về đưa 30% diện tích đại dương trở thành khu vực được bảo tồn vào năm 2030, theo nội dung của Khung Đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh-Montreal 2022, đang trở nên mong manh hơn bao giờ hết, khi diện tích đại dương trở thành khu vực được bảo tồn mới chỉ chiếm hơn 2,7%.
Trong khi đó, Hiệp định về Biển cả đến nay chưa đạt đủ 60 nước phê chuẩn để chính thức có hiệu lực. Những thành quả hợp tác quốc tế hạn chế này là chưa đủ.
 Hội nghị Đại dương ở Lisbon, Bồ Đào Nha, ngày 1 tháng 7 năm 2022.
Ảnh minh hoạ: REUTERS/Rodrigo Antunes |
Nhiều kỳ vọng thông qua UNOC 3
Do vậy, Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc lần thứ ba (UNOC3), diễn ra tại Nice, Pháp, được kỳ vọng sẽ tạo ra bước ngoặt trong việc thúc đẩy hành động và huy động tất cả các bên liên quan để bảo tồn và sử dụng bền vững đại dương.
Ngay trước thềm Hội nghị diễn ra, 6 quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) tuyên bố phê chuẩn Hiệp định về Biển cả, nâng tổng số nước thông qua hiệp định lên 28. Nước chủ nhà Pháp đặt mục tiêu đạt đủ 60 nước phê chuẩn Hiệp định theo quy định để đưa văn bản pháp lý này chính thức có hiệu lực ngay tại hội nghị.
Đặc phái viên đại dương của Pháp, ông Olivier Poivre d'Arvor, cho biết: "Điều chúng tôi mong đợi là hội nghị đạt được những kết quả phù hợp. Tôi đã từng tham gia một số hội nghị đại dương xanh, nhiều cam kết đưa ra với hàng tỷ USD được cho là sẽ cứu đại dương nhưng trên thực tế đại dương vẫn đang gặp nguy hiểm. Vì vậy, chúng ta cần hành động để đạt được một thỏa thuận về đại dương."
Trong khi đó, Diễn đàn Kinh tế Xanh và Tài chính do Monaco tổ chức cam kết thu hút các nguyên thủ quốc gia và Chính phủ, doanh nghiệp, tài chính và xã hội dân sự, đầu tư vào nền kinh tế xanh và vận tải biển bền vững, đồng thời đề xuất các công cụ tài chính xanh sáng tạo.
Ông Olivier Wenden, Phó chủ tịch kiêm giám đốc điều hành của Hoàng tử Albert II của Monaco, khẳng định: "Chúng tôi không muốn diễn đàn chỉ là cuộc gặp gỡ hay hội nghị thông thường mà đây là cuộc gặp trực tiếp giữa các doanh nghiệp, những bên liên quan, để tạo ra sự thay đổi về một nền kinh tế xanh bền vững mới. Chúng ta cùng nhau tìm ra các giải pháp, thúc đẩy sáng tạo để tạo ra việc làm, tạo ra sinh kế, tác động tích cực đến hệ sinh thái biển, huy động nguồn tài chính để bảo vệ sức khỏe đại dương."
Costa Rica, quốc gia đồng chủ trì hội nghị cùng Pháp, kỳ vọng hội nghị có thể huy động được 100 tỷ USD từ cam kết công và tư, kèm theo các thời hạn, ngân sách và cơ chế giám sát rõ ràng. Hội nghị UNOC3, với Tuyên bố Nice dự kiến thông qua, kỳ vọng sẽ mở ra cơ chế huy động nguồn tài trợ cho công tác bảo tồn biển, thúc đẩy hành động toàn cầu cụ thể để bảo vệ bền vững đại dương.