ปลาเป็นหนึ่งในเมนูพิเศษของชาวจังหวัดเซินลา

ลำธารเติ๊กเป็นลำธารที่ใหญ่ที่สุดของบ้านเหมื่องเติ๊ก อำเภอฟู่เอียน ไหลผ่านหลายหมู่บ้าน ตั้งแต่ฮวีเถื่อง ฮวีเติน กางฮวี ถึง เตื่องฝู่ ยาฝู่ เตื่องเถื่อง ฯลฯ ก่อนที่จะไหลสู่แม่น้ำด่า แต่เดิมสายน้ำแห่งนี้ได้เปรียบเสมือนผ้าไหมที่พลิ้วไหวกลางทุ่งเหมื่องเติ๊กและขึ้นชื่อด้วยสำนวนที่ว่า ข้าวเหมื่องวา ปลาลำธารเติ๊ก อันที่จริงลำธานสายนี้ไม่เพียงแต่ได้อยู่ในบทกลอนหรือในเสียงเพลงเท่านั้น หากยังอยู่คู่กับวิถีชีวิตของผู้คนที่นี่ตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ นาย ดิงวันเหม่อ อายุ 70 ปี อาศัยที่หมู่บ้านอุ๊ม 2ตำบลฮวีเถื่อง อำเภอฝู่เอียนเล่าว่าสมัยตอนเด็กๆ ผมมักจะไปจับปลาที่ลำธารตั๊กกับคุณพ่อ ซึ่งทุกครั้งจะได้ปลากลับบ้านเยอะมาก จนเมื่อโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่แล้ว วันไหนที่ฝนตกหนัก็ใช้ยอจับ มีบางวันผมไปจับปลาแป๊บเดียวก็ได้ปลา 2-3 กิโล

ลำธารเติ๊กเป็นที่อาศัยของปลาหลากหลายชนิด เช่น ปลาปาชาด (มีรูปร่างคล้ายปลาไนของเขตราบลุ่ม) ปลาปาดอ (มีลำตัวสีดำ ยาว ปากอยู่ด้านล่าง) ปลาปาแกง (ลำตัวยาวและเล็ก สวยงาม เกล็ดส่วนหลังแผ่นปิดเหงือกมีสีฟ้า และครีบหลังมีสีชมพู) หรือปลาปาคิ้ง (มีเส้นสีดำตรงตั้งแต่หัวถึงหาง) ฯลฯ อย่างไรก็ตาม ทุกคนจะไม่ค่อยรู้จักกับชื่อเฉพาะของปลาชนิดต่างๆ ของที่นี่ แต่มักจะเรียกรวมกันว่า ปลาลำธารเติ๊ก ซึ่งมักจะมีลำตัวกลมๆ ปากกลม ตัวเล็กเท่านิ้วก้อย ตัวใหญ่ที่สุดก็ใหญ่กว่า 2 นิ้วมือนิดๆ

ปลาทอดกรอบ

ปลาลำธารเติ๊กมักได้นำไปประกอบเป็นอาหารหลายชนิด นิยมที่สุกคือปลานึ่ง ปลาย่าง ปลาทอด สำหรับการทำปลานึ่ง มักนำปลาไปล้าง ผ่าท้อง ควักไส้และถุงน้ำดีออกแล้วยัดสมุนไพรและเครื่องปรุงกลับเข้าท้องปลา เช่น มักแค้น ใบสะระแหน่ ตะไคร้ ขิง พริก และปรุงด้วยเกลือ ผงชูรส ฯลฯ ห่อด้วยใบตองแล้วนำไปนึ่ง บางทีหลักจากที่ปรุงรสและหมักปลา มักจะใส่แป้งข้าวเหนียวและหัวปลีหั่ซอย ห่อด้วยใบตองแล้วนำไปหมกในขี้เถ้าร้อนสัก 50 นาที ส่วนเมนูปลาลำธารเติ๊กทอด เมื่อปลาสุกแล้วมักมีกลิ่นหอมชวนกิน  ทั้งเนื้อปลาและก้างปลากรอบ มีรสกลมกล่อม เนื้อแน่น หวานและมัน นาง เหงียน ถิ ห่ง เฟือง นักท่องเที่ยวชาวฮานอยเผยความรู้สึกเมื่อได้ลิ้มลองรสชาติของปลาลธารเติ๊กว่าดิฉันประทับใจมากเมื่อได้ทานเมนูปลาลำธารเติ๊ก มันมีรสชาติอร่อย หอมมัน เนื้อหวาน โดยเฉพาะเมื่อทานกับข้าวเหนียวและน้ำจิ้มแจ่วสูตรของชาวเผ่าไท คือดีมากจนหาที่ติไม่ได้เลยค่ะ

นักท่องเที่ยวสามารถสั่งเมนูปลาลำธารเติ๊กที่ภัตตาคารทุกแห่งในอำเภอฝู่เอียน หรือในจังหวัดเซินลา

ปริมาณปลาในลำธารเติ๊กตอนนี้เหลือไม่มาก เนื่องจากอหล่งน้ำในลำธารเติ๊กไม่ได้อุดมสมบูรณเหมือนเมื่อก่อน ขณะนี้หน่วยงานทางวัฒนธรรมของอำเภอฟู่เอียนกำลังดำเนินมาตรการต่างๆ ที่จำเป็นเพื่อรักษาแหล่งที่อยู่อาศัยของปลาในลำธารเติ๊ก รวมทั้งอนุรักษ์และส่งเสริมอาหารพื้นบ้านดั้งเดิมที่เป็นอัตลักษณ์ของชนเผ่า นาง ดิง ถิ เงิน หัวหน้าสำนักวัฒนธรรมอำเภอฝู่เอียนเผยว่า

พวกเราได้ทำการรณรงค์ชาวบ้านว่าสามารถจับปลาได้โดยหลายวิธี เช่น ทอดแห หรือตกปลา แต่ไม่ควรใช้กระแสไฟฟ้าจับปลาเพื่อไม่เป็นการทำลายระบบนิเวศและไม่ส่งผลกระทบต่อการเจริญเติบโตของปลาในลำธารเติ๊ก ซึ่งในระยะยาวอาจทำให้พันธุ์ปลาที่นี่ศูญพันธุ์จนหมด นักท่องเที่ยวสามารถสั่งเมนูปลาลำธารเติ๊กที่ภัตตาคารทุกแห่งในอำเภอฝู่เอียน หรือในจังหวัดเซินลา และรับรองว่าเมื่อได้ลิ้มลองรสชาติของอาหารจานนี้แค่ครั้งเดียว คุณก็จะประทับใจจนไม่มีวันลืม./.