 ສາລາ ເຕື່ອງຟຽວ |
ສາລາ ເຕື່ອງຟຽວ ໄດ້ຮັບການເລີ່ມລົງມືກໍ່ສ້າງແຕ່ປີ 1430 ແລະ ໄດ້ຮັບການບູລະນະປະຕິສັງຂອນມາຫຼາຍຄັ້ງ ນັບແຕ່ສະຕະວັດທີ XVII ຫາ XX ຈຶ່ງໄດ້ມີຄວາມສວຍງາມ ແລະ ໃຫຍ່ໂຕໂອໂຖງຄືໃນວັນນີ້. ສາລາ ເຕື່ອງຟຽວ ແມ່ນບູຊາພະອໍລະຫັນ ຕ່ານວຽນເຊີນ ແລະ ບູຊາພະອໍລະຫັນ ກ໋ວານເຊີນ ເຊິ່ງແມ່ນລູກເຂີຍຂອງເຈົ້າຊີວິດ ດິງຕຽນຮວ່າງ. ພະອໍລະຫັນ ຕ່ານວຽນເຊີນ ແມ່ນຜູ້ຄຸ້ມຄອງ ຕ່ານວຽນ ໝາຍເຖິງພູ ບາວີ່ ແລະ ກໍ່ແມ່ນພະອໍລະຫັນນຳໜ້າໃນພະອໍລະຫັນອະມະຕະ 4 ອົງໃນການເຫຼື້ອມໃສພື້ນເມືອງຂອງ ຫວຽດນາມ. ສາລາ ເຕື່ອງຟຽວ ມຸ່ງໜ້າສູ່ທາງທິດຕາເວັນຕົກສ່ຽງໃຕ້ ລະອຽດແມ່ນມຸ່ງໄປສູ່ພູ ບາວີ່ ເຊິ່ງແມ່ນແຫ່ງມີວິຫານບູຊາພະອໍລະຫັນ ຕ່ານວຽນເຊີນ. ຕາມການເລົ່າຂານກັນມາວ່າ ຢູ່ດິນແດນແຫ່ງນີ້, ຍ້ອນວ່າຊາວບ້ານມີຄວາມທຸກຍາກລຳບາກ ແຕ່ມີຈິດໃຈສັດຊື່ບໍລິສຸດ, ດັ່ງນັ້ນ ພະອໍລະຫັນ ຕ່ານວຽນເຊີນ ໄດ້ມານີ້ສອນຊາວບ້ານກ່ຽວກັບວິຊາຊີບປູກເຂົ້າ ແລະ ຈັບຫາປາ, ດັ່ງນັ້ນ ຊາວບ້ານໄດ້ມີການດຳລົງຊີວິດທີ່ອີ່ມໜຳສຳລານ ແລະ ຜາສຸກ. ທ່ານ ຄວັດວັນທິ້ງ ຫົວໜ້າຄະນະຄຸ້ມປູຊະນີຍະສະຖານວັດທະນະທຳບ້ານ ເຕື່ອງຟຽວ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ຕາມການເລົ່າຂານກັນມາວ່າປີ 1432, ພະອໍລະຫັນ ຕ່ານວຽນເຊີນ ໄດ້ມານີ້ສອນຊາວບ້ານກ່ຽວກັບວິທີຈັບຫາປາ. ຫຼັງຈາກນັ້ນ 3 ປີ, ພະອໍລະຫັນໄດ້ລົງກວດກາການຫາປາຂອງຊາວບ້ານເປັນແນວໃດ. ພະອໍລະຫັນພ້ອມກັບຊາວບ້ານໄປຫາປາຮອດຄ່ຳ, ແລ້ວກໍ່ພ້ອມກັບຊາວບ້ານຮ່ວມງານລ້ຽງ. ຫຼັງຈາກນັ້ນຊາວບ້ານໄດ້ຈູດທວນໄຟຈັດງານບຸນນຳສົ່ງພະອໍລະຫັນເມືອພູ ບາວີ່. ເມື່ອພະອໍລະຫັນເມືອຮອດບ້ານ ກໍລົກ ບັງເອີນເກີດມີລົມຫົວກຸດສີສົ້ມ, ເມກ 5 ສີໄດ້ສົ່ງພະອໍລະຫັນກັບຄືນພູ. ເມື່ອເຫັນປະກົດການເຊັ່ນນັ້ນ, ຊາວບ້ານໄດ້ເວົ້າວ່າ “ເຕື່ອງຟຽວ” ໝາຍເຖິງສາຍລົມດີ. ນັບແຕ່ນັ້ນເປັນຕົ້ນມາໝູ່ບ້ານໄດ້ຖືກປ່ຽນຊື່ເປັນບ້ານ ເຕື່ອງຟຽວ”.
ສາລາ ເຕື່ອງຟຽວ ມີສະຖາປັດຕະຍາກຳສິລະປະພິເສດ, ບໍ່ເຄີຍພົບເຫັນຢູ່ບໍ່ວ່າສາລາແຫ່ງໃດໆ. ສາລາຖືກປຸກສ້າງດ້ວຍໄມ້ກະຈະ, ຫີນໜາມໜໍ່, ດິນເຜົາປະກອບດ້ວຍ 2 ເສົາຄ້ຳໃຫຍ່, ລວມມີ 5 ຫ້ອງ, 2 ລະບຽງຍາວ 20 ແມັດ ກວ້າງ 10 ແມັດ ທັງແມ່ນບ່ອນບູຊາ ແລະ ແມ່ນບ່ອນດຳເນີນຊີວິດວົງຄະນາຍາດຂອງຊາວບ້ານ. ໃນສາລາ ເຕື່ອງຟຽວ, ມີຫໍບູຊາ ດ້າຍບ໋າຍ ເຊິ່ງແມ່ນຫ້ອງຢູ່ເຄິ່ງກາງ ເພື່ອບູຊາພະອໍລະຫັນ ຕ່ານວຽນເຊີນ. ຢູ່ໃນຫ້ອງບູຊານີ້ກໍ່ມີຮູບແກະຄວັດສະຫຼັກ ຢ່າງລະອຽດອ່ອນ.ທ່ານຫງວຽນຮຸຍງອກ ສັງກັດສະໂມສອນ ໂຫເຮັງ ຕາແສງ ຕິກຢາງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ຄຸນຄ່າສະຖາປັດຕະຍາກຳສິລະປະຂອງສາລາ ຕົ້ນຕໍແມ່ນຢູ່ຫໍບູຊາ ດ້າຍບ໋າຍ. ຫໍບູຊາ ດ້າຍບ໋າຍ ປຽບເໝືອນເຮືອນຮ້ານໃຫຍ່ ຖືກເຮັດຢ່າງລະອຽດລະອໍດ້ວຍລະບົບຫຼັງຄາມີຮູບໂຄ້ງ, ຢູ່ເທິງຫຼັງຄາກໍ່ມີຮູບປັ້ນຄູ່ມັງກອນພວມເຝົ້າດວງຕາເວັນ. ຢູ່ໃນສາລາ ເຕື່ອງຟຽວ ກໍ່ຍັງມີຮູບແກະຄວັດສະຫຼັກພິເສດເຊິ່ງລວມມີ ຮູບມັງກອນ, ນົກອິນຊີ, ນາງເທວະດາຂີ່ມັງກອນ, ຮູບພາບຖວາຍເຄື່ອງຂອງບູຊາ… ປັດຈຸບັນສາລາ ເຕື່ອງຟຽວ ຍັງເກັບຮັກສາວັດຖຸພັນທີ່ມີຄ່າຫາຍາກເຊັ່ນ ວໍ 3 ຊຸດ, ບັນລັງ 3 ຊຸດ ທີ່ມີມາແຕ່ສະຕະວັດທີ XVII, ແຜ່ນຄຳພະຫຍາ, ພະລາຊະດຳລັດຂອງເຈົ້າຊີວິດ…”
ງານບຸນສາລາ ເຕື່ອງຟຽວ ປີໜຶ່ງດຳເນີນ 4 ຄັ້ງ, ສະເພາະງານບຸນທີ່ຈັດຂຶ້ນໃນວັນເພງເດືອນ ຈຽງ ແມ່ນງານບຸນທີ່ໃຫຍ່ກວ່າໝູ່ໃນປີ ເຊິ່ງແກ່ຍາວເປັນເວລາ 3 ວັນ ແຕ່ວັນທີ່ 14 ຫາ ວັນທີ 16 ເດືອນ ຈຽງ. ລຸງ ຫງວຽນຢຸຍຕຸກ ຊາວບ້ານ ເຕື່ອງຟຽວ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ປີໃດກໍ່ຈັດງານບຸນ, ແຕ່ 2 ປີໃດກໍ່ຈັດງານບຸນດ້ວຍຂອບຂະໜາດໃຫຍ່ເທື່ອໜຶ່ງ. ສ່ວນຂັ້ນຕອນຈັດບຸນກໍ່ມີລາຍການສະແດງຟ້ອນລຳທຳເພງ, ຂັບແຈວ, ແຂ່ງຂັນຫຸງເຂົ້າ, ແຂ່ງຂັນກິລາ. ປະຊາຊົນຢູ່ບ້ານອ້ອມແອ້ມ ແລະ ເທດສະບານ ເຊີນໄຕ ກໍ່ໄດ້ມາຮ່ວມງານບຸນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ”.
ຜ່ານບັນດາໄລຍະເວລາ ພ້ອມກັບການຜັນແປຂອງປະຫວັດສາດ, ສາລາ ເຕື່ອງຟຽວ ຍັງຄົງຍືນຍົງຄົງຕົວຢູ່ແຄມແມ່ນ້ຳຕິກ, ກາຍເປັນບ່ອນອີງທາງດ້ານຈິດໃຈ ເພື່ອໃຫ້ຊາວບ້ານ ເຕື່ອງຟຽວ ໄດ້ຮັບການປົກປ້ອງຄ້ຳຈູນຈາກພະອໍລະຫັນ ຕ່ານວຽນເຊີນ. ດ້ວຍບັນດາຄຸນຄ່າທາງດ້ານວັດທະນະທຳປະຫວັດສາດ ແລະ ວິຈິດສິນທີ່ປະເສີດເລີດລ້ຳ, ສາລາ ເຕື່ອງຟຽວ ໄດ້ກາຍເປັນກິດຈະກຳ ສະຖາປັດຕະຍາກຳທີ່ມີລັກສະນະເປັນສັນຍາລັກ ສົມກັບເປັນປູຊະນີຍະສະຖານລະດັບຊາດພິເສດ.